W każdym roku na świecie marnowane jest 1,3 mld ton żywności, a w Polsce – aż 5 mln ton. Marnowane jest nie tylko jedzenie, ale również woda i energia – zasoby tak ważne w obecnym kryzysie hydroenergetycznym. Marnowanie jedzenia, energii oraz wody niesie za sobą szereg negatywnych skutków – zarówno dla naszego portfela, jak i środowiska naturalnego. Wobec tak dużej skali problemu powstają ruchy społeczne, których celem jest ograniczenie generowanych odpadów. Jednym z nich jest idea less waste, której podstawą jest budowanie świadomości i odpowiedzialne wybory. Jak być less waste w kuchni?
Ile jedzenia marnuje się na świecie?
W 2022 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wskazała, że rocznie na całym świecie do śmieci wyrzuca się 1,3 mld ton żywności każdego roku. Stanowią one nawet 1/3 całego produkowanego jedzenia! Jak wypada na tle innych państw Polska? Dane opublikowane przez PROM wskazują, że rocznie w Polsce marnuje się nawet 5 mln ton żywności. Oznacza to, że każdy Polak marnuje rocznie blisko 250 kg produktów spożywczych. Co więcej, jedzenie wyrzucane w domach stanowi aż 60% generowanych odpadów spożywczych.
Pozostałą część stanowią m.in. gastronomia oraz branża produkcyjna. Wśród skutków marnotrawienia żywności wyróżnić możemy te o charakterze społecznym, ekologicznym i ekonomicznym. Do pierwszej grupy należy zwiększenie konsumpcji, które przyczynia się do wzrostu cen. Podstawą skutków ekologicznych jest marnotrawienie energii oraz wody, które są niezbędne do produkcji żywności, a to z kolei prowadzi do pogłębienia zmian klimatycznych. Skutki ekonomiczne dotyczą naszych pieniędzy – wyrzucając jedzenie, wyrzucane są pieniądze.
Trwający kryzys hydroenergetyczny
Dynamiczny rozwój sektora produkcyjnego oraz zmiany klimatyczne przyczyniły się do trwającego kryzysu hydroenergetycznego, który objawia się poprzez kończące się nieodnawialne źródła wody i energii. Jak wynika z badań, statystyczny Polak zużywa 150l wody dziennie, z czego ok 148l trafia do kanalizacji, a jedynie 2l wody są spożywane. W przypadku zużycia energii ciężko zweryfikować, ile jest marnowane, ponieważ energia wykorzystywana jest w niemalże każdym aspekcie życia. Niemniej, ważne jest ograniczenie jej zużycia. Oszczędność zarówno wody, jak i energii jest istotna ze względu na postępujące zmiany klimatu. Marnowanie tych zasobów, wpływa na emisję CO2 i przyczynia się do trwonienia własnych pieniędzy. Oszczędność enerii i wody jest możliwa dzięki świadomej konsumpcji, a także korzystaniu z urządzeń wodo- i energooszczędnych.
Less waste – sposób na oszczędność
Chociaż przedstawione dane nie napawają optymizmem, coraz więcej osób podejmuje działania, których celem jest zapobieganie skutkom nadmiernego generowania odpadów. Marnowanie żywności, wody i energii stanowi globalny problem, dlatego tak istotne są działania podejmowane we własnym domu. Coraz bardziej rozpoznawalną ideą, która zachęca do takich czynności, jest less waste. Jej celem jest ograniczenie produkcji śmieci, marnowania jedzenia oraz wody i energii. Aby wprowadzić ją do własnej kuchni, kluczowa jest organizacja – zarówno bieżących zakupów spożywczych, jak i używanych urządzeń AGD.
5 zasad less waste w kuchni
Ograniczenie generowanych odpadów oraz marnowanego jedzenia, wody czy energii jest łatwiejsze, niż może się wydawać. Na początku zacznij od poszerzenia wiedzy. Mając świadomość na temat swojego wpływu na otoczenie, będziesz podejmować odpowiedzialne decyzje. Drugim krokiem do sukcesu jest wprowadzenie nawyków. To właśnie długofalowe czynności są najskuteczniejsze. Od czego zacząć? Podpowiadamy:
- Najpierw planuj, potem kupuj.
Najczęstszą przyczyną marnowania jedzenia są nieprzemyślane zakupy. Kupowanie za dużo jedzenia bądź kupowanie produktów, które nie przydadzą się, zwiększa prawdopodobieństwo, że zakupione produkty trafią do śmieci. Możesz temu zapobiec w bardzo łatwy sposób – planując posiłki i tworząc listę zakupów. Przed wizytą w sklepie zastanów się, jakie dania w najbliższych dniach ugotujesz. Na tej podstawie przygotuj listę potrzebnych składników. Sprawdź, jakie masz produkty w lodówce, aby uniknąć kupowania tych samych produktów. Dzięki tej metodzie kupisz dokładnie te składniki, które potrzebujesz i nie wyrzucisz przeterminowanych produktów, kupionych pod wpływem impulsu, dzięki czemu oszczędzisz jedzenie i pieniądze.
- Wydłuż świeżość jedzenia, dzięki odpowiedniemu przechowywaniu.
Wydaje się to oczywiste, a jednak – niepoprawne przechowywanie jedzenia sprawia, że szybciej się psuje. Sprawdź, w jakich warunków należy przechowywać produkty, które kupujesz. Zaciemniona szafka idealnie sprawdzi się do przechowywania oleju i oliwy, natomiast część warzyw i owoców może spokojnie dojrzewać w misce na blacie. Duża część produktów wymaga jednak przechowywania w niskiej temperaturze. Układając żywność w chłodziarko-zamrażarkach, pamiętaj, że ich układ wewnątrz urządzenia ma wielkie znaczenie.
I tak na górnej półce powinny znaleźć się produkty z długim terminem przydatności – dżemy, sosy oraz przetwory w słoikach. Środkowa półka ma niższą temperaturę niż górna, dlatego jest idealnym miejscem na jajka, nabiał oraz wędlinę. Dolna półka ma najniższą temperaturę – wykorzystaj ją na warzywa i owoce, aby dłużej zachowały świeżość. Dodatkowe półki na drzwiach charakteryzuje najwyższa temperatura w lodówce. Sprawdzi się ona dla otwartych soków i napojów, a także niektórych sosów. Śmiało korzystaj także z zamrażarki – mrożenie to jedna z najzdrowszych metod konserwowania żywności, dzięki której produkty zachowują witaminy i minerały.
Nowoczesne lodówko-zamrażarki to także szereg przydatnych funkcji, które pozwolą dłużej przechowywać świeżą żywność i oszczędzać energię. Koniecznością jest zapobiegająca gromadzeniu się lodu i szronu technologia NoFrost Plus, w którą wyposażone są lodówki z linii Superior od marki Gorenje. Funkcja NoFrost Plus monitoruje także temperaturę i stopień wilgotności oraz odpowiada za cyrkulację powietrza. Dzięki równomiernemu utrzymaniu temperatury unikniesz jej nagłemu wzrostowi i oszczędzisz energię potrzebną do schłodzenia urządzenia.
Innymi technologiami wydłużającymi świeżość żywności jest IonAir, która wspomaga utrzymanie stałej temperatury, dzięki wykorzystaniu jonów ujemnych oraz AdaptTech – inteligentny system adaptacji i optymalizacji pracy chłodziarko-zamrażarki. Poza nimi przydatna jest także funkcja FastFreeze, pozwalająca na szybkie mrożenie w bardzo niskiej temperaturze, czy CrispZone, czyli szuflada o odpowiedniej temperaturze i wilgotności do przechowywania warzyw i owoców. Obydwie funkcjonalności pozwalają na przechowywanie żywności w warunkach, które pozwolą zachować ich świeżość na dłużej.
- Nadmiar jedzenia przechowuj, nie wyrzucaj.
Kto nie ugotował porcji obiadu jak dla wojska, niech pierwszy rzuci kamieniem. To każdemu dobrze znana sytuacja. Nadmiar jedzenia często jest wyrzucany, chociaż nie musi tak być. Oczywiście, nie musisz zjeść całej porcji na raz, wystarczy, że poznasz metody długoterminowego przechowywania jedzenia. Gorące sosy, zupy, a także potrawki z łatwością możesz pasteryzować w słoiku na ciepło. Mięso, ryby, a także ich wegetariańskie odpowiedniki przechowuj w zamrażarce. Zakupione w nadmiarze warzywa i owoce możesz podzielić na mniejsze porcje i przechowywać w szklanych lub plastikowych opakowaniach w zamrażarce. Tak przechowując nadwyżki jedzenia, unikniesz marnotrawstwa.
- Mycie naczyń – oszczędzaj wodę ze zmywarką.
Ręczne mycie naczyń to strata wody i czasu. Jeśli chcesz je oszczędzać, postaw na zmywarkę. Mycie automatyczne pobiera nawet 3 razy mniej wody niż mycie ręczne, dlatego jest o wiele bardziej ekologicznym rozwiązaniem. Nowoczesne urządzenia są również energooszczędne, więc nie musisz martwić się o nadmierne zużycie energii. Dodatkowo są wyposażone w szereg innowacyjnych funkcji, które ułatwią to zajęcie i pozwolą na większą oszczędność wody i energii. Zmywarki z linii Superior od Gorenje mają aż 7 programów automatycznych i 5 dodatkowych funkcji, które gwarantują skuteczną pracę urządzenia. Wśród nich znajdziesz program Eco, który idealnie sprawdzi się, jeśli chcesz oszczędzać wodę i energię podczas prania.
Wysoka klasa energetyczna oraz duża pojemność pozytywnie wpływają również na oszczędność wody i energii – podczas jednego mycia umyjesz nawet 16 kompletów naczyń, tym samym oszczędzając ilość wody. A jeśli zależy Ci na zredukowaniu zużycia energii, zmywarki z linii Superior od Gorenje są wyposażone w przyłącze do gorącej wody. Wybierając je zamiast przyłącza do wody zimnej, nie zużywasz energii do ogrzania wody, dzięki czemu skracasz czas programu. To rozwiązanie przyjazne dla środowiska i twojego portfela.
- Urządzenia AGD wybieraj z głową.
Wybierając wyposażenie kuchni, pamiętaj, aby postawić na urządzenia oszczędzające wodę i energię. Wybieraj sprzęty najwyższej klasy energetycznej, która informuje o tym, ile wody i energii urządzenie pobiera. Urządzenia o wysokiej klasie energetyczne – A, B i C – zazwyczaj są droższe od tych o niskiej klasie energetycznej. W dłuższej perspektywie czasu zakup droższego, ale ekologicznego, sprzętu jest bardziej opłacalny – to inwestycja, która zwróci się, dzięki mniejszemu zużyciu wody i energii. Taki wybór niesie za sobą korzyści nie tylko dla Twojego portfela, ale i dla środowiska naturalnego. To sytuacja win-win.
